16 Eylül 2024 tarihinde Azerbaycan’ın Şuşa şehrinde, Türk Dünyası Arkeoloji Araştırma Enstitüleri ve Merkezleri Birliği’nin (ARICA) toplantısı düzenlendi.
Türk Akademisi tarafından Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Antropoloji Enstitüsü ile ortaklaşa düzenlenen etkinlik, Türk ülkelerinin önde gelen arkeologlarını ve uzmanlarını bir araya getirdi.
Toplantıya, Türk Akademisi Başkanı Şahin Mustafayev’in yanı sıra Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye, Özbekistan (Karakalpakistan dahil), Macaristan, Moğolistan ve Tataristan (RF) bilim enstitüleri ve arkeoloji merkezleri başkanları katıldı.
Etkinliğin ana konusu, farklı ülkelerden bilim adamlarının biriktirdiği bilimsel kaynakları ve bilgileri birleştirecek ortak arkeolojik keşif gezileri ve araştırmaları yürütme olasılıklarının tartışılmasıydı.
Şahin Mustafayev, konuşmasında Türk Akademisi'nin Türk halklarının tarihi ve kültürünün çeşitli yönlerine yönelik kapsamlı araştırmalar yaptığını belirtti ve Akademi’nin, bu faaliyet kapsamında Türk halklarının dini inançlarını, tarihi olaylarını ve kültürel kimliğini yansıtan önemli mimari ve arkeolojik eserlerin tespitini amaçlayan “Türk Dünyası Kutsal Coğrafyası” projesini yürüttüğünü söyledi.
Akademi tarafından yürütülen son arkeolojik kazılar arasında, Göktürk dönemine ait anıt külliyeleri bulunan Moğolistan'ın Arhangay bölgesi ve Kazakistan'ın Kızılorda bölgesindeki Sir Derya havzasındaki Oğuz kadim şehri yer almaktadır. Mustafayev, arkeoloji alanında uluslararası işbirliğinin koordine edilmesinin önemine de dikkat çekerek, Türk Akademisi'nin, Türk Dünyası Araştırma Enstitüleri ve Arkeoloji Merkezleri Birliği'nin Sekreteryası olarak gururla hizmet ettiğini belirtti.
Şahin Mustafayev, “Akademi, bu birliği üye ülkeler arasında ortak projelerin uygulandığı etkili bir platforma dönüştürmek için aktif olarak çalışıyor” diye vurguladı ve bilimsel işbirliği için önemli bir platform haline gelebilecek radyokarbon tarihleme için ortak bir laboratuvar oluşturulmasını önerdi.
Ayrıca bu etkinlik, Kazak bilim insanları ve ünlü arkeologlar Alkey Margulan'ın (1904-1985) 120. yıldönümü ve Kemel Akişev'in (1924-2003) 100. yıldönümüne ithaf edilmiştir.
Etkinliğin sonunda katılımcılar, temel işbirliği alanlarını ve Türk Dünyasında arkeolojik araştırmaların geliştirilmesine yönelik diğer adımları belirleyen Sonuç Bildirgesi'ni imzaladılar.
Türk Dünyası Arkeoloji Araştırma Enstitüleri ve Merkezleri Birliği (ARICA), Kasım 2023’te Semerkand’da kurulmuştur.
Akademi Başkanı, “Şuşa, zor tarihinde ayakta kalabilmiş bir şehir olarak, geçmişimizin korunması ve Türk Dünyası’nın kültürel mirasının yaşamaya devam edecek bir geleceğin şekillendirilmesi bakımından bize ilham veriyor” dedi.
Katılımcılar, toplantının yanı sıra Karabağ bölgesindeki arkeolojik alanları ziyaret ederek kültürel bir programa da katıldılar.
