Atalar mirası
Go back

Foreign ethnonyms mentioned in ancient Turkic written monuments

1. Bes Söŋüt > Bes Sönüt. Günümüz ÇHC’nin kuzeydoğu bölgesinde, Tibet’e komşu topraklarda yaşayan eski kavim.

2. Böküli Čölüg el > Bökülü Çöllü İl. Günümüz Kore Yarımadası. Bazı araştırmacılara göre “Bökülü”, Baekje Koguryo devleti; “Çöllü il” ise Kuzey Chou devletidir.

3. Buqaraq> Bukarak. “Buhara”.

4. Čub > Çub. “Şu”. Çince “Çou”, ilçe anlamına gelir. Örneğin, Altı Çub Soğdak “Altı İlçe Soğdlar”.

5. Keŋeres > Keneres. Kengir. Günümüz Merkez, Güney Kazakistan bölgeleri.

6. Maqrač tamγačï > Makraç Tamgaçı. “Makraç Damgacı”. Makraç, yer adı olmalıdır. Tam olarak neresi olduğu belli değildir. Hintlilerle ilişkili olduğu düşünülür.

7. Otuz Tatar > Otuz Tatar. Moğol kökenli göçebe otuz tayfa birliği. Çin kaynaklarında “Tatan, Dadan” olarak geçer. Günümüz Moğolistan’ın doğusu, Bayköl ile Mançurya arasında yaşamışlardır.

8. Qïtaň > Kıtan. Mançur-Moğol kökenli göçebe tayfalar. Mançurya, Kuzey Çin’i mesken tutmuşlardır. Günümüzde kullanılan “Kıtay (Çin)” adı, eskiden Tabgaç idi. “Kıtay” adını Çinlileri yöneten göçebe tayfanın adından almıştır.

9. Söŋüz > Sönüz. Günümüz ÇHC’nin kuzeydoğu bölgesinde, Tibet’e komşu topraklarda yaşayan eski kavim.

10. Soγdaq > Soğdak. “Soğdlar, Sart tüccarlar”. İran kökenli halkların genel adı. Türk İmparatorluğu zamanında ticaret güzergahlarında aracılık hizmeti büyük öneme sahipti.

11. Soγud > Soğud. “Soğd”. Türkler, İran kökenli halklara “Tat” demişlerdir. Onlar ise kendilerine “Soğd” derlerdi.

12. Tabγač > Tabgaç. Bugünkü Çinlilerdir. IV-VI. yüzyıllarda “Tabgaçlar // Tobalar” Kuzey Çin Vei (386-534) devletini yöneten yarı göçebe kavim idi. Çin’e tamamen karışınca Eski Türkler Çin’in tamamına Tabgaç demişlerdir. “Kıtay//Kıtan” sözleri ise yerleşik Çin’i yöneten yarı göçebe kavmin adıdır.

13. Taŋut > Tanut. “Tangutlar”. Günümüz ÇHC’nin kuzeydoğu bölgesinde, Tibet’e, Songüt’e komşu topraklarda yaşayan eski kavim.

14. Tat > Tat. Sartlar, Soğdlardır. On oq oγulïŋa tatïŋa tegi bunï körü biliŋ taš toqïtdïm – On Ok oğluna, Tatına kadar bunu bilin, taş yontturdum” biçiminde karşımıza çıkar. Kaşgarlı Mahmut, sözlüğünde “tatsïz Turuk bolmas” diyerek Sart tüccarlardan bahseder.

15. Tatabï TatabıMoğol-Mançur kökenli göçebe tayfalar. İç Moğolistan’da yaşamışlardır.

16. Tatar > Татар. Doğu Moğolistan’daki göçebe kavimlerin genel adı.

17. Tezik  > Tacik. Araplara böyle denmiştir.

18. Tinsi oγulï > Tinsi oğulu“Tinsi oğlu, gökyüzü oğlu”. Göktürkler gibi Çinliler de kendi hükümdarlarına “Tanrı’nın oğlu” demiştir. Çince adının Türkçe çevirisi. 

19. Toqursïn Tokursın. “Toharstan”. Tohar ulusu.

20. Toquz Tatar > Tokuz Tatar“Dokuz Tatar”. Türk, Moğol kökenli tayfalar birliği.

21. Tüpüt. Günümüz Tibet ülkesi.

22. Tuyuγut Tuyugut“Toynaklılar”. Tuygun’un çokluk adı.

23. Tuyγun > TuygunGüney Gobi Çölü ile Tibet’in kuzeyinde yaşamış yarı göçebe tayfalar.

24. Tоqar > Tokar. “Tohar”. Toharistan.