Abdalmalik ibn Nuh – Saman Hanedanlığı’nın 954-961 yıllarında (Abdalmalik bin Nuh II) ve 998-999 yıllarında (Abdalmalik bin Nuh II) hüküm süren hükümdarları.
Abdul-ahad – Buhara’da 1885-1910 yıllarında hüküm süren hükümdar.
Abdullah Han - Cuci Ulusu’nun 1360-1370 yıllarında hüküm süren hanıdır. Lakabı, Sultan Adaletli Abdullah Han.
Aktöbe Numizmatik Yapısı – Kazakistan’ın günümüz Jambıl Vilayeti Aktöbe kentinde bulunmuştur. Prof. Dr. U. H. Şelekenov, 1974-1976 yıllarında Aktöbe kenti harabelerinde kazı çalışmaları yapmıştır. 1976 yılında Karahanlılar (IX – XII yy.) dönemine ait 2145 adet bakır sikke saklı toprak saksı bulunmuştur. Onlardan Arap yazılı metinleri korunmuş 812 adet sikke, Kazakistan Cumhuriyeti Merkez Müzesi’nde saklıdır. Bu durum, Aktöbe kentinin büyük sikke merkezlerinden biri olduğuna işaret etmektedir.
Arslan Han Mansur - 1017-124 Karahan Devleti’ni yönetmiştir.
Berdibek Han - Cuci Ulusu’nun 1357-1359 yıllarında hüküm süren hanıdır. Lakabı, Sultan Adaletli Berdibek Han.
Buhara Hanlığı - Emir Timur devletinden sonra günümüz Özbekistan ve Tacikistan topraklarında 1500 - 1920 yılları arasında yaşayan hanlık. Abd-el-Aziz (1540-1549), Yar-Muhammed (1549-1553), Burhan-Sultan (1553-1557) ve diğer emirler yönetmiştir. 1785 yılında Buhara Emirliği adını aldı. 1868 yılında Rusya İmparatorluğu’na bağlı olup 1920 yılında Buhara Halk Sovyet Cumhuriyeti adı verildi ve 1924 yılında Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan olarak üçe bölündü.
Buhara Hanlığı Sikkeleri - (Şeybani, Astrahan, Canid, Mangıt) Buhara emirleri tarafından çıkarılan gümüş ve bakır sikkeler.
Buharhudat Sikkeleri – Buharalı Soğd yöneticileri IX-X yüzyıllarda Sasani hükümdarı Varahran’ın drahması örneğinde gümüş karışık metalden yapılan mussayabi, muhammadi, gitrifi dirhemler.
Buğra Kara Han – Arapça lakabı Abdil Karim, el-Malik el-Muzaffer Buğra Kara Han 920-956 yıllarında Karahan Devleti’ni yönetmiştir.
Buyan Kul – 1348-1358 yıllarında Çağatay Devleti’ni yöneten han.
Canibek - Cuci ulusunun 1341-1357 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Azam Canibek Han // Sultan Adaletli Celal-ad-din Mahmud Canibek Han.
Canid Hanedanlığı - Buhara Hanlığı'nın Astrahan Hanedanlığı (1599-1753). Ruslar, XVI. yy'da Astrahan Hanlığı'nı işgal ettikten sonra Astrahan yöneticisi Yar-Muhammed, oğlu Can'ı Buhara yöneticisi Şaybanlı İskender'in kızıyla evlendirir. Bu evlilikten doğan Baki-Muhammed ve onun nesilleri, II. Abdullah'ın varisi sıfatıyal Semerkand, Buhara, Fergana, Bedahşan, Belh'i XVII. yüzyıla kadar yönetmiştir.
Canid Sikkeleri - Canid Hanedanlığı adına 1599-1785 yıllarında çıkarılan gümüş ve bakır sikkeler. En çok bilinenleri İmam Kuli (1622-1164), Abd-el-Aziz (1645-1680), Ubaydullah (1702-1711) hanlar dönemlerinde dövülen sikkeler.
Cuci Ulusu (“Kıpçak Ulusu, Kıpçak Hanlığı”, “Altın Orda Devleti”) – Cengiz Han’ın büyük oğlu Cuci’nin (1184-1227) yönetiminde önce Deşt-i Kıpçak (Kazakistan’ın merkez, kuzey ve batı bölgeleri) kurulan devlettir. Cuci Han, 1224-1227 yıllarında hüküm sürmüştür. Batu Han (1227-1255) döneminde Cuci Ulusu’nun sınırları genişleyerek İrtiş’ten Dnepr’e, Bulgar’dan Kırım, Kafkaslara, Harezm toprakları olan Siri Derya’nın aşağı kısımlarına kadar uzanmıştır (günümüz Rusya’nın batı ve güney kısmı, Doğu Ukrayna, Moldova, Özbekistan ve Türkmenistan). Cuci Ulusu’nun baş kentleri: Bazar (günümüz Jezkazgan şehri yakınları), Saray-Batu (günümüz Astrahan şehri yakınları), XIV. yüzyılın yarısından sonra Batu Han’ın kardeşi Berke Han (1225-1266) döneminde Saray-Berke (günümüz Volgograd şehri yakınları). Saray-Berke şehri Özbek Han (1313-1341) döneminde Saray-el-Cedid adını aldı. 1312 yılından itibaren İslam dini yaygınlaştı. XV. yüzyılda Altın Orda (Rus vakayinamelerinde Altın Ordu olarak geçer) dağılmaya başladı. Cuci Ulusu, daha sonra Kıpçak Ulusu olarak adlandırıldı. Burada Saray Batu, Saray Berke, Ürgenç, Azak, Bulgar ve diğer pek çok ticaret kervanlarının büyük kentleri ve her kentte sikke dövülen yapılar bulundu.
Cuci Sikkeleri - Cuci Hanedanlığı tarafından XIII-XIV. yüzyıllarda çıkarılan gümüş ve bakır sikkeler.
Cungar Hanlığı Sikkeleri – Huntaycı Batır, 1635 yılında Oyrat Birliği’ne son vererek Cungar Hanlığı’nı kurdu. Hanlık, günümüz İrtiş Nehrinin üst kısımları, Balhaş Gölü, Tanrı dağları ve Doğu Türkistan (Sincan) bölgelerini kapladı. Cungar Hanı Tseveen Ravdan (1691-1727), Doğu Türkistan ve Yarkend Hanlığı’nı (Güney Sincan) işgal ettikten sonra kendi adına bakır sikkeler dövdürmüştür. Oğlu Galdan Tseren (1727-1745) de bu geleneğe devam etmiştir. 1757 yılında Mançur-Tsin Çarlığı’nın Cungarya’yı tamamen işgal etmesiyle birlikte bu zanaat durmuş, Cungar sikkeleri eritilmiş ve yerine Çin sikkeleri dövülmeye başlamıştır.
Çağatay Ulusu – Cengiz Kağan’ın ikinci oğlu Çağatay’ın (1225-1242) kurduğu ve onun nesillerinin yönettiği devlet. Devletin topraklarına günümüz Doğu Türkistan, Güney Kazakistan, Harezm, Maveraünnehir, Afganistan, Belh dahildi. Maveraünnehir’in önceki yöneticisi Mahmut Yalabaşı (1225-1238) idi. Çağatay Ulusu’nun önemli merkezleri: Yedisu’da Ulık-üy, Almalık (günümüz Kulca), Semerkand ve Aksu. Çağatay Devleti, 1340 yılında Moğolstan ve Maveraünnehir olmak üzere iki hanlığa ayrıldı.
Çağatay Sikkeleri – Çağatay Han’ın nesilleri tarafından çıkarılan altın, gümüş, bakır sikkeler.
Çin Sikkeleri – Çin’in ilk sikke örnekleri deniz kabuğu, çapa, bıçak gibi idi. Çin’in Zhou (MÖ. XI—III. yy.), Tsin, Han, Tsin (IV-VI. yy.), Sui (581-618), Tan (618-907), Sun (960-1279), Yuan (1280-1368), Min (1368—1644) hanedanlıkları, Mançur-Tsin (1645-1911) Krallığı, Çin Cumhuriyeti (1911- 1945), ÇHC (1949) dönemlerinde çıkarılan sikkeler.
Harezm Devleti – Ahameniş (MÖ. - VI. yy.), Seleukos imparatorluklarına bağımlı idi. Harezm, MÖ. IV – MS. I yy. kentleşmenin, tarımın, ticaretin geliştiği İpek Yolu üzerindeki büyük güce dönüştü. Kuşan İmparatorluğu’na bağımlı (MÖ. I-II yy.) oldu. Sadece III. yüzyılda bağımsız devlet olarak yaşadı. Bu dönemlerde eski Hunnularla sıkı birlik kurdu. Harezm, VII. yüyıllarda Arap Hilafeti’ne geçti. Çok geçmeden XI. yüzyılda Selçuk Sultanı Şah Melik’in hizmetçisi Anuş Tigin, Harezm hükümdarı oldu. Oğlu Kutb-ed-din Muhammed (1097-1128), ilk defa Harezmşah adıyla yönetti. Harezmşah İl-Arslan, 1157 yılında Harezm’i Selçuklulardan azad etti. Harezmşah Ala-ed-din Tekeş (1193-1194) ve oğlu Ala-ed-din Muhammed (1200-1220) dönemlerinde Harezm, büyük devlete dönüşerek Batı İran’ı, Doğu Irak’ı, Azerbaycan’ı, Gazni’yi (Afganistan) yönetti, Kara Hıtayların yönetimindeki Buhara, Semerkand ve Otrar’ı işgal etti.
Harezm Halk Sovyet Cumhuriyeti (1920-1924 ) – Hive Hanlığı yerinde kurulmuştur, merkezi Hive şehri idi. 1924 yılında ülke halkı etnik kökenine göre Özbekistan, Türkmenistan, Karakalpakistan’a dahil oldu.
Harezm Sikkeleri – Harezm şahları adına çıkarılan gümüş, bakır sikkeler.
Haydar – Buhara’da 1800 - 1827 yıllarında hüküm süren hükümdar.
Hızır Han- Cuci Ulusu’nun 1359-1361 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Hızır Han.
Hokand Hanlığı – 1571-1626 yıllarında Buhara Emri’ne bağlı idi. Hokand Hanlığı’nı 1700 yılında kendisini “Töre” soyundan ilan eden Şeybanlı Şahruh Beg kurarak tüm Fergana’yı işgal etti. Merkezi Hokand kenti (eski adı Kavakent) İpek Yolu üzerindeki eski kentlerden idi. Hokandlılar 1800 yılında Taşkent’i, 1820 yıllarında Güney Kazakistan ve Kuzey Kırgızistan’ın bazı topraklarını ele geçirdi. Rus Çarlığı Hokand Hanlığı’na 1876 yılında son verip zorla hakimiyeti altına aldı. Hokand Özerkliği’ni 1917-1918 yıllarında Mustafa Çokay yönetti, ancak 3 ay sonra bolşevikler tarafından işgal edildi.
Hokand Hanlığı Sikkeleri – Hokand hanları tarafından 1770-1876 yıllarında çıkarılan altın, gümüş, bakır sikkeler.
Hollanda Hindistanı Sikkeleri – Hindistan Yarımadası’nda Hollanda sömürgesi döneminde 1605 - 1825 yıllarında çıkarılan gümüş sikkeler.
Hudayar Muhammed (3. yönetim) – Hokand Hanlığı’nın 1865-1875 yıllarında yöneten Muhammed Hudayar’ın 3. yönetimi. Seyid Muhammed Hudayar Han adıyla anılan hanın adına altın, gümüş ve bakır sikkeler Hokand şehrinde dövüldü. Seyid Muhammed Hudayar Han’ın 1. yönetimi 1844-1858 yıllarına, 2. yönetimi 1862-1863 yıllarına denk gelir.
İlhan Hanedanlığı (Kulagu Hanedanlığı) - Cengiz Han’ın torunu Kulagu (1256-1260) ve nesilleri XIII-XIV yüzyıllarda İran, Irak, Azerbaycan, Türkmenistan, Kafkasya ve Anadolu topraklarında hüküm sürdü. Onlara Gürcistan, Kıbrıs, Konya, Kilikya gibi hanlıklar tabi idi.
İlhanlılar Dönemi Sikkeleri - İlhan Kulagu ve nesilleri tarafından çıkarılan altın, gümüş ve bakır sikkeler.
Japon Sikkeleri – Japonya Devleti’nin 1871 yılından beri çıkardığı ve Yen adı verilen çeşitli altın, gümüş, bakır sikkeler ve kağıt paralar.
Kaçar Devleti (İran) Sikkeleri – İran’da 1795-1925 yıllarında hüküm süren Kaçar Türk Hanedanlığı (Kaçar Ağa Muhammed Han (1742—1797) kurmuştur) tarafından çıkarılan gümüş ve bakır sikkeler.
Karahanlı Devleti – Karahanlı Devleti’nin (927-1212) sınırları günümüz Doğu Türkistan, Yedisu, Maveraünnehr bölgeleri idi. Merkezi Balasagun, Kaşgar kentleri olmuştur. Saltuk Buğra Han (Arapça lakabı Abdil Kerim, 920-956) kurmuştur. Karahanlı Devleti’nde Karluk, Kanlı, Çigil, Yağma ve diğer Türk kökenli tayfalar vardı. 960 yılında İslam dinini resmen kabul etmişlerdir.
Karahanlı Sikkeleri – Buğra Han, Tamgaç, Arslan Han ve Tigin adına çıkarılan sikkelerdir. Karahanlı Devleti’nin Balasagun, Taraz, İsficab, Kaşgar, Üzgen gibi şehirleri İpek Yolu üzerindeki önemli ticaret merkezlerinden idi.
Kaşgardaki Raşiddin Sikkeleri – Doğu Türkistan’da 1864 yılından itibaren halk ayaklanmaları yaşanmaya başladı. Koçu, Kaşgar Hanlığı, Hotan İslam Devleti, Ürimçi, İle Sultanlığı kuruldu. Raşiddin Hoca (Han Hoca) Koçu kentinde 1865-1867 yıllarında gümüş sikkeler dövüldü.
Kaşgardaki Yakub-Beg Sikkeleri – Muhammed Yakub Beg (1822-1877), Hokand Hanlığı’nın Taşkent’teki beyidir. 1865 yılında Kaşgar’a gönderilmiştir. 1872 yılında Doğu Türkistan, Cungarya’yı işgal edip Yettişar (Yedi Şehir) Devleti’ni kurdu. Adı geçen devlet, Mançur-Tsinli Çinliler tarafından 1878 yılında alıkonuldu. Türk Sultanı Abd el-Aziz adına Kaşgar’da 1860 – 1878 yıllarında gümüş sikke yaptırmıştır.
Kavad I – Sasani Devleti’nin 488-496 yıllarında hüküm süren yöneticisi. Peroz II Padişah’ın oğlu.
Kebek Han – 1318-1326 yıllarında Çağatay Devleti’ni yöneten han. 1321 yılında para reformu gerçekleştirmiş, büyük gümüş dirhemleri dolaşıma sunmuştur.
Keldibek Han - Cuci Ulusu’nun 1361-1362 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Keldibek Han.
Kır Bolat Han - Cuci Ulusu’nun 1391-1312 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Kır Bolat Han.
Kırım Hanlığı – Kırım Tatarlarının Kırım Yurdu Devletidir (1441-1783). Sınırları günümüz Rusya’nın Krasnodar bölgesi, Tuna ve Dnepr nehirleri arasını kaplardı. Merkezi: Kırım, Bahçesaray (1428). Hanlık, 1478 yılında Osmanlı İmparatoluğu’nun müttefiki idi, 1783 yılında Rus İmparatorluğu tarafından işgal edildi.
Kulpa - Cuci Ulusu’nun 1359-1360 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Kulpa Han. Eski araştırmalarda “Kulna, Kulına” olarak kaydedilir.
Kuşan-Sasani Çarlığı (IV yy.) - Kuşan-Sasani Devleti’nin (MÖ I – MS V yy.) temeli, Yüençi ve Tohar tayfaları tarafından atılmıştır. Devletin kurulduğu yer Afganistan, Batı Pakistan, Kuzey Hindistan, Doğu Türkistan, Kırgızistan ve Özbekistan’ın bir kısmıdır.
Kuşanşah Varahran - Kuşan-Sasani Çarlığı’nda Sasani Hanedanlığı prenslerine “Kuşanşah” unvanı verilip tahta geçirilmişlerdir. Onlar: Şahinşah Varahran I (273-276), Varahran II (276-293), Varahran III (293), Varahran IV (388-399), Varahran V (420-438), Varahran VI (590-591).
Mançur-Tsin Krallığı Sikkeleri - Mançur-Tsin Krallığı’nın 1645-1911 yılları arasında çıkardığı gümüş, bakır sikkeler.
Mançugo Sikkeleri – Japon askeri görevlileri 1932-1345 yıllarında Mançurya’da geçici bir devlet kurdu. Başkenti Sinzan şehri idi. Bu dönemlerde Mançurlar birçok yeni sikke üretmiştir. Mançugo Devleti’nin başına eski Mançur-Tsin İmparatoluğu’nun son krali, Mançur kökenli Pu-i geçti. Sovyet-Japon savaşında 1945 yılında Pu-i tutuklanarak yönettiği devlet 1949 yılında zorla ÇHC’ne dahil edildi.
Mengli Giray - Kırım Hanlığı’nı 1491-1515 yıllarında yöneten han.
Moğol Halk Cumhuriyeti Sikkeleri – 1925 -1990 yıllarında çıkarılan “möngö” (gümüş) adlı gümüş, bakır sikkeler ve kağıt paralar.
Moğol İmparatorluğu – Avrasya’daki en büyük göçebeliler imparatorluğu (1206-1368). Moğol kökenli Kiyat-Borcugun boyundan Esükey Bahadırın oğlu Timuçin kurmuştur. 1206 yılında Cengiz Kağan adını almıştır. İmparatorluk, tüm Avrasya topraklarını kaplıyordu. 1219 yılında Cengiz Kağan askerlerinin komutanı Cebe, Sübedey Harezm Şaha karşı sefer düzenleyip Yedisu’yu, Otrar, Sıganak, Hocend, Hokand, Fergana, Cend, Ürgenç, Semerkand, Buhara gibi kentleri ele geçirdi.
Moğol İmparatorluğu Sikkeleri – Cengiz, Mönke kağanlar adına çıkarılan altın, gümüş, bakır sikkeler.
Mönke Han - Moğol İmparatorluğu’nun 1251-1259 yılları arasında hüküm süren kağanı. Cengiz Kağan’ın torunu, Tuluy’un oğlu.
Muhammed Molla - Hokand Hanlığı’nı 1858-1862 yıllarında yönetmiştir. Unvanı: Seyd Muhammed Molla Bahadür Han. Hokand şehrinde hanın adıyla altın, gümüş ve bakır sikkeler dövülmüştür.
Muzaffer-ed-din – Kaçar Devleti şahı (1852—1907), Nasır-ed-din Şah’ın oğlu.
Mürid Han - Cuci Ulusu’nun 1361-1364 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Mürid Han.
Nasr ibn Ali – 1002-1017 yıllarında Karahanlı Devleti’ni yönetmiştir.
Nevruz Beg Han – Cuci Ulusu’nun 1359-1360 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Nevruz Beg Han.
Osmanlı İmparatorluğu Sikkeleri – Oğuz Türklerinden Osman Gazi tarafından kurulup Anadolu, Ortadoğu, Kuzey Afrika, Balkan topraklarında ve Avrupa’nın bir kısmında hüküm süren büyük imparatorluk (1299-1923, Osmanlıcada Devlet-i Âliyye-i Osmâniyye) padişahlarının çıkardıkları altın, gümüş, bakır sikkeler. Sikkelerde “tuğra” kullanılmıştır.
Özbek Han – Cuci Ulusu’nun 1313-1342 yıllarında hüküm süren hanı. Toktogu Han’ın oğludur. Lakabı, Sultan Aʹzam Muhammed Özbek Han.
Sâmânî Devleti – İran ve Orta Asya’da kurulan ve adını 819-999 yıllarında hüküm süren Saman Hüdâ’dan alan hanedanlık. Sâmânîler, Maveraünnehir, Horasan’a kadar genişleyip çok geçmeden Bağdat’tan bağımsız bir devlet oldu. Karahanlıların 999 yılında Buhara’yı işgal etmesi sonucunda yıkıldı.
Sâmânî Sikkeleri – Sâmânî Hanedanlığı tarafından çıkarılan gümüş, bakır sikkeler.
Sarayşık Sikkeleri – Kazakistan’ın Atırav şehrinden 50 km. uzaklıkta bulunan Yayık Nehri boyunda yerleşmiş Sarayşık kentinden bulunan sikkeler. ХХ. yüzyılın 80’li yıllarından itibaren yapılan kazı çalışmaları sırasında altın, gümüş, bakır sikke koleksiyonları elde edilmiştir. Sayıları bini geçmektedir. Ayrıca 8-20 cm derinlikte birkaç gömü bulunmuştur. Bunlar, bölgede çeşitli dönemlerde kurulan devletlerce Saray, Saray el-Cedid, Saray el-Mahrus, Ükek, Gülistan, Bulgar, Kırım, Azak, Sığnak, Ordu Bazari, Semerkand, Ordu, Yezd, Tebriz, Harezm, Ordu el-Muazzam, Hacı Tarkan, Sarayşık ve diğer 25 şehirdeki sikke üreten merkezlerin ürünleridir. Sarayşık’ta bulunan gümüş ve bakır sikkeler Toktogu (1290-1312), Özbek (1313-1341), Canibek (1341-1357), Berdibek (1357-1359), Kulpa (1359-1360), Nevruz (1359-1360), Hızır (1359-1361), Keldibek (1361-1362), Mürid (1361-1364), Kayır Bolat (1362-1363), Abdallah (1360-1370), Aziz Şeyh (1365-1367), Tulınbek (1371-1372), Urıs (1370-1385), Emir Temur (1368-1405), Toktamış (1376-1395) hanların sikkeleri ile 1396-1476, 1476-1515 (Mengli Giray), 1515-1600 yıllarındaki, çeşitli hanların sikkeleridir. (Ek bilgi için bkz: Z. Samaşev, R. Burnaşeva, N. Bazılhan, V. Plahov. Sarayşık Tiyındarı. Monetıy Sarayçika. Saraichik coins. - Almatı, 2006. -184.)
Sasani Sikkeleri – Sasani hükümdarlarının hazırlatarak kullanıma sundukları altın, gümüş, bakır drahmalar. Orta Asya’da VI - VII. yüzyıllarda Sasani gümüş drahmaları çok yaygındı. Siri Derya’nın orta kısımlarında bulunan Otrar bölgesindeki Şoytöbe ve Kuyrıktöbe kentleri kalıntılarında bulunan II. Şahinşah Hüsrev sikkeleri bunun delilidir.
Sasani Hanedanlığı – Ortadoğu’da Part Devleti yerine 227 -652 yıllarında kurulan bir Fars hanedanlığıdır. Adını Erdeşir’in dedesi Sasan’dan alır. Sasani Hanedanlığı devletini “Eranşahr (İran Devleti)” olarak adlandırır. I. Erdeşir’in varisleri I. Şapur, II. Şapur tüm İran topraklarını birleştirerek Roma ve Bizans devletleri ile sıkı ilişkiler kurdular. V. yy.’da doğu, kuzey taraflardaki Hiyonitlerle, Ephtalitlerle yapılan savaşlarda yenilgiye uğradı ve VI yy. ortalarında Araplar tarafında işgal edildi.
Seyid Muhammed – 1856 - 1873 yıllarında Hive Hanlığı’nı yöneten han.
Şahin Giray ibn Ahmet Giray Han – Kırım Hanlığı’nı 1777 - 1783 yılları arasında yöneten son handır.
Timur Hanedanlığı Sikkeleri – Timur, Timur’un oğlu Şahruh (1405–1447), torunu Pir-Muhammed ve diğer hükümdarlar tarafından çıkarılan gümüş, bakır sikkeler.
Timur Hacı Han – Cuci Ulusu’nun 1391-1312 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Timur Hacı Han.
Timurlular Devleti – Orta Asya ve Kafkasya’da kurulan büyük imparatorluk (1370-1405). Devletin Kurucusu büyük cihangir ve komutan Timur’dur (1336-1405). “Timur, Emir Timur, Aksak Timur, Temarlan, Temarlank, Timur Şah” olarak da bilinir. Barlas’ın Taragay boyundan (Timur bin Taraγay Barlas) ve Cengiz Kağan hanedanlığının damadıdır. Timur ve hanedanlığı Maveraünnehir, İran, Afganistan, Azerbaycan ve Bağdat’a hükümdarlık etti.
Toktogu Han – Cuci Ulusu’nun 1291-1312 yıllarında hüküm süren hanı. Lakabı, Sultan Adaletli Aʹzam Giyas-ed-din Toktogu Han.
Tuhus Sikkeleri - Tuhusların eski Soğd yazısı ile çıkardıkları bakır sikkeler.
Türgeş Devleti (699-766). Eski Türk Devleti’nin (V-IX yy.) Batı kanadı bölgesinde kurulan Türk devleti. Devletin Batı kanadına, başka bir deyişle On İl’e Orta Asya, Cungarya, Doğu Türkistan toprakları dahildi. Burada “Dulu, Nuşibi” tayfa birlikleri yaşamıştır. Sınırları Yedisu Bölgesi İle, Şu, Talas nehirleri boyu, Şaş (Taşkent), Başbalık, Turfan; mekezi Suyab, Balasagun idi.
Türgeş Sikkeleri – Türgeş hanları adına eski Soğd yazısı ile çıkarılan bakır sikkeler. Söz konusu sikkeler günümüz Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan topraklarında bolca bulunmaktadır.